اپل هوش مصنوعی را دوباره سازماندهی میکند: جانشینی جیاناندریا و چالشهای Apple Intelligence
اپل در اطلاعیهای رسمی اعلام کرد که جان جیاناندریا، رئیس بخش هوش مصنوعی این شرکت از سال ۲۰۱۸، از سمت خود کنار میرود و فقط تا بهار آینده بهعنوان مشاور در کنار اپل خواهد بود. این اطلاعیه از طریق وبسایت خبری اپل منتشر شده است.
نگاه بنیانگذار: چرا سابرامانیا؟جانشین جیاناندریا، اَمار سابرامانیا، مدیر ارشد مایکروسافت است که پیش از آن حدود ۱۶ سال در گوگل فعالیت کرده و در آخرین سمت خود، مسئولیت مهندسی «دستیار جمینی» را بر عهده داشته است. انتخاب او برای اپل یک حرکت هوشمندانه تلقی میشود، چون سابرامانیا ساختار و استراتژی رقبای اصلی اپل در حوزه هوش مصنوعی را از درون میشناسد.
این جابهجایی در شرایطی رخ میدهد که خیلیها آن را یک «تکان اساسی» در استراتژی هوش مصنوعی اپل میدانند. محصول «Apple Intelligence» که پاسخ اپل به موج چتباتها و مدلهای زبان بزرگ است، از زمان عرضه در اکتبر ۲۰۲۴ با واکنشهای سرد تا انتقادات تند مواجه شده و بسیاری آن را عقبتر از رقبا ارزیابی کردهاند.
فاجعههای خبری Apple Intelligence: از قتل تا فینال دارت
در ماههای نخست، یکی از قابلیتهای خلاصهسازی اعلانها در Apple Intelligence چندین بار تیترهای اشتباه و گمراهکننده تولید کرد و برای اپل حاشیهساز شد. شبکه BBC حتی دو بار بهطور رسمی از اپل شکایت کرد؛ یکبار بهخاطر گزارش نادرست درباره پرونده قتل مدیرعامل UnitedHealthcare و بار دیگر بهدلیل اعلام زودهنگام قهرمانی یک بازیکن دارت قبل از شروع فینال مسابقات، که هر دو خبر جعلی بودند. (BBC, BBC)
هشدار: هوش مصنوعی بهانهگر دروغ نیست!گزارشهای BBC و واکنش «خبرنگاران بدون مرز» (RSF) نشان میدهد که تولید خودکار اطلاعات نادرست به نام رسانههای معتبر، نهتنها اعتبار آنها را زیر سؤال میبرد، بلکه حق عمومی به دسترسی به اطلاعات قابل اعتماد را تهدید میکند.
سقوط سیری و شکایتهای گروهی خریداران آیفون ۱۶
از سوی دیگر، پروژه بازطراحی و ارتقای اساسی «سیری» هم برای اپل دردسرساز شد. یک گزارش تحقیقی از بلومبرگ نشان داد که کریگ فدریگی، مدیر ارشد نرمافزار اپل، کمی قبل از زمان برنامهریزیشده برای عرضه نسخه جدید سیری، هنگام تست روی گوشی خودش متوجه شده که بسیاری از قابلیتهای وعدهدادهشده درست کار نمیکنند و همین موضوع باعث تعویق نامعلوم در عرضه و در نهایت شکلگیری چند شکایت گروهی از خریداران آیفون ۱۶ شده است.
بر اساس همین گزارشها، عملاً مدتی است که نقش جیاناندریا در تصمیمهای کلیدی هوش مصنوعی اپل کمرنگ شده بود. گفته میشود تیم کوک، مدیرعامل اپل، در مارس ۲۰۲۵ نظارت بر سیری را از جیاناندریا گرفته و آن را به مایک راکوِل، طراح اولیه هدست Vision Pro، سپرده و همچنین واحد روباتیک بسیار محرمانه اپل را هم از زیرمجموعه او خارج کرده است. (TechCrunch)
تحلیل: «AI/MLess» — هوش مصنوعی بدون هوش!بلومبرگ تصویری از یک ساختار سازمانی آشفته در بخش هوش مصنوعی اپل ترسیم میکند؛ از جمله ارتباط ضعیف بین تیمهای فنی و بازاریابی، اختلافنظر بر سر بودجه و بحران رهبری تا حدی که بعضی کارکنان، این واحد را بهطعنه «AI/MLess» خطاب میکردند.
بازگشت به گوگل: اعتماد مجدد به جمینی
گزارشها حاکی از آن است که اپل اکنون برای نسخه بعدی سیری، بهشکل جدی به استفاده از مدلهای «Gemini» گوگل تکیه میکند؛ مدلی با ۱.۲ تریلیون پارامتر که در حال حاضر از مهمترین زیرساختهای هوش مصنوعی گوگل محسوب میشود. این وابستگی بالقوه به رقیب دیرینه، آن هم بعد از سالها رقابت شدید در زمینه سیستمعامل موبایل، فروشگاه اپلیکیشن، مرورگر، نقشه، خدمات ابری، خانه هوشمند و حالا هوش مصنوعی، برای بسیاری ناظران یک عقبنشینی نمادین بزرگ بهحساب میآید.
جان جیاناندریا پیش از پیوستن به اپل، در گوگل مسئولیت واحد «Machine Intelligence and Search» را بر عهده داشت و در اپل هم سرپرست استراتژی هوش مصنوعی، زیرساختهای یادگیری ماشین و توسعه سیری بود. حالا اَمار سابرامانیا این سبد مسئولیتها را به ارث میبرد و مستقیماً به کریگ فدریگی گزارش میدهد؛ مأموریت اصلی او نیز کمک به اپل برای جبران عقبماندگی در رقابت جهانی هوش مصنوعی عنوان شده است.
استراتژی محرمانهگرایانه اپل: حریم خصوصی در برابر قدرت مدل
این تغییر مدیریتی در زمانی اتفاق میافتد که رقبای اپل میلیاردها دلار روی مراکز داده عظیم مخصوص آموزش و اجرای مدلهای بزرگ هوش مصنوعی سرمایهگذاری میکنند، اما اپل همچنان روی پردازش رویدستگاه و استفاده از تراشههای اختصاصی Apple Silicon تأکید دارد. اپل این رویکرد را یک استراتژی «حفظ حریم خصوصی در اولویت» معرفی میکند، چون دادههای کاربر را کمتر به سرور میفرستد؛ هرچند برای درخواستهای پیچیدهتر، پردازش از طریق سرویس «Private Cloud Compute» انجام میشود که وعده میدهد دادهها را فقط بهصورت موقت پردازش و بلافاصله حذف میکند.
نکته مفهومی: دوگانگی هوش مصنوعی رویدستگاهمدلهای رویدستگاه معمولاً کوچکتر و ضعیفتر از مدلهای عظیم ابری رقبا هستند. از سوی دیگر، امتناع اپل از جمعآوری گسترده دادههای کاربران، پژوهشگران را به دادههای لایسنسشده و مصنوعی سوق میدهد، درحالیکه گوگل و متا از حجم عظیم دادههای واقعی کاربران برای آموزش مدلهای خود بهره میبرند. دسترسی سریع و ایمن به ابزارهای قدرتمند فناوری!
